Sheqeri: Pse është e nevojshme të matet? Provimet, dietë dhe stërvitje

Një në dhjetë vuan nga diabeti

Më shumë se një në tre të rritur në Shtetet e Bashkuara kanë prediabet , që do të thotë nivele më të larta se normale të sheqerit në gjak që mund të zhvillohen në diabet .

Më shumë se një në dhjetë kanë diabet, i karakterizuar nga nivele edhe më të larta të sheqerit në gjak, gjë që mund të çojë në probleme serioze shëndetësore , si çrregullime të syve, sëmundje të zemrës, goditje në tru, dëmtime të sistemit nervor dhe probleme të tjera serioze shëndetësore.

Komplikimet mund të shmangen duke rregulluar mirë sheqerin në gjak . Zakonet e të ngrënit, orari i vakteve, aktiviteti fizik dhe nivelet e stresit ndikojnë në nivelin e lartë (ose të ulët) të sheqerit në gjak. "Parandalimi është kyç," vëren Dr. Elizabeth Halprin, shefe e divizionit të diabetit të të rriturve në Qendrën e Diabetit Joslin në Boston.

Trupi ynë zbërthen karbohidratet që konsumojmë dhe i kthen ato në glukozë, e cila më pas përthithet në qarkullimin e gjakut. Është burimi kryesor i energjisë së trupit. Pankreasi ndjen se sa glukozë ose sheqer ka në gjak dhe prodhon një sasi korresponduese të hormonit insulinë. Insulina vepron si një 'çelës' për të lejuar glukozën të hyjë në qeliza, të cilat e përdorin atë për karburant. Glukoza e tepërt mund të shkaktojë dëme.

Kur sheqeri në gjak është vazhdimisht i lartë, disa njerëz zhvillojnë rezistencë ndaj insulinës: trupi ndalon së reaguari në mënyrë adekuate ndaj insulinës, duke rezultuar që qelizat të mos marrin mjaftueshëm glukozë nga gjaku. Pankreasi prodhon më shumë insulinë , por përfundimisht nuk mund ta përballojë, duke rezultuar në nivele të larta të glukozës në gjak dhe, në fund të fundit, në paradiabet ose diabet. Glukoza e tepërt mund të dëmtojë përfundimisht enët e gjakut, duke çuar në komplikime afatgjata të diabetit.

Matjet

Hemoglobina e glikoziluar (A1C) mat përqindjen e qelizave të kuqe të gjakut që kanë ngjitur glukozën. Ky test i lejon mjekët të vlerësojnë sheqerin tuaj mesatar në gjak për tre muajt e fundit. Një test i glukozës në gjak mat drejtpërdrejt sa sheqer është në gjakun tuaj në një moment të caktuar kohor. Matjet zakonisht bëhen me analiza gjaku nga një venë ose me një pikë gjaku nga gishti. Nëse nivelet tuaja të glukozës në agjërim dhe A1C janë të dyja mbi kufijtë e caktuar - ose nëse njëri prej tyre e kalon kufirin në dy teste të njëpasnjëshme - mund të bëhet një diagnozë e diabetit.

Në pacientët me diabet, mjekët synojnë të mbajnë nivelet e A1C nën 7% për të reduktuar rrezikun e komplikimeve duke shmangur hipogliceminë , e cila mund të shkaktojë simptoma të tilla si marramendje, dridhje ose një rrahje të parregullt të zemrës dhe, në raste të rënda, mund të ndikojë në funksionin e trurit.

Sensorët e veshur, si sistemet e monitorimit të vazhdueshëm të glukozës, mund të jenë të dobishëm për pacientët në rrezik të hipoglikemisë sepse regjistrojnë sheqerin në gjak, thonë mjekët.

Në SHBA, më shumë se një në dhjetë njerëz kanë diabet, i cili mund të çojë në probleme serioze shëndetësore të gjakut në kohë reale.

Shoqata Amerikane e Diabetit rekomandon që mjekët të urdhërojnë teste të sheqerit në gjak për çdo të rritur që është mbipeshë ose obez dhe ka ndonjë faktor shtesë rreziku për diabetin. Këto përfshijnë të pasurit e një të afërmi të shkallës së parë me diabet ose sëmundje të zemrës, hipertension ose sindromë të vezores policistike. Nëse rezultatet tregojnë se jeni pre-diabetik, rekomandohet një kontroll vjetor. Nëse vlerat janë normale, kontrolli duhet të bëhet çdo tre vjet. Njerëzit pa faktorë rreziku mund të fillojnë testimin në moshën 35 vjeçare.

Ushqimi

Ushqimet e pasura me niseshte ose karbohidrate – si makaronat, orizi, buka dhe patatet –
si dhe ushqimet me sheqer si biskotat dhe pijet joalkoolike rrisin nivelet e sheqerit në gjak. “Tek njerëzit me diabet, marrëdhënia midis insulinës dhe glukozës është e ndërprerë”, thotë Halprin. Pikat e sheqerit bëjnë që pankreasi të lëshojë insulinë të shtuar . Kjo mund të çojë në një rënie të sheqerit në gjak, duke krijuar dëshira dhe ndjenjë të sëmurë.

Ngrënia e proteinave dhe yndyrave me karbohidrate mund të ngadalësojë përthithjen e tyre, duke e mbajtur sheqerin në gjak më të qëndrueshëm. "Rritja nuk është aq e lartë dhe rënia nuk është aq e shpejtë," thotë Halprin. Kapërcimi ose vonimi i vakteve, si dhe pirja e tepërt e alkoolit ose konsumimi i tij me stomakun bosh, mund të çojë në nivele të ulëta të sheqerit në gjak, veçanërisht te njerëzit me diabet.

Rekomandimet

Ushtrimi ndihmon në uljen e sheqerit në gjak duke përdorur glukozën si burim energjie, nxit zhvillimin e masës muskulore që thith lehtësisht glukozën dhe redukton yndyrën e trupit, gjë që rrit rezistencën e qelizave ndaj insulinës.

Stresi rrit një hormon të quajtur kortizol, i cili sinjalizon mëlçinë të lëshojë më shumë glukozë në gjak, thotë Susan Spratt, profesoreshë e mjekësisë në departamentin e endokrinologjisë, metabolizmit dhe të ushqyerit në Universitetin Duke. Mungesa e gjumit gjithashtu mund të rrisë nivelet e kortizolit, vëren ai. Gjumi i pamjaftueshëm mund të ndikojë indirekt në nivelet e glukozës në gjak, duke e bërë më të vështirë për të ngrënë mirë, për të humbur peshë, për të ushtruar dhe për të menaxhuar stresin, thotë Halprin.

Lexoni gjithashtu: 'Fajtor' për probleme shumë serioze medikamentet e njohura për humbje peshe dhe diabeti: 'Kjo nuk është e përshtatshme për njerëzit me probleme psikologjike para-ekzistuese'

Mjekët rekomandojnë që pacientët me diabet ose me paradiabet të mbushin gjysmën e pjatës së tyre me perime me gjethe jeshile, një të katërtën me proteina pa yndyrë si peshku ose thjerrëzat dhe një të katërtën e mbetur me ushqime niseshte. Ky bilanc është i dobishëm edhe për njerëzit pa diabet.

Ushtrimi – edhe një shëtitje e thjeshtë dhjetë minuta pas një vakti – mund të ndihmojë në uljen e sheqerit në gjak. Mund të ndihmojë gjithashtu në humbjen e peshës , gjë që ekspertët thonë se është çelësi për menaxhimin e diabetit duke reduktuar rezistencën ndaj insulinës.

Kur ndryshimet në stilin e jetës nuk janë të mjaftueshme, mjekët mund të rekomandojnë mjekim. Metformina, një ilaç i lirë dhe i disponueshëm gjerësisht, ndihmon në reduktimin e prodhimit të glukozës nga mëlçia. Sulfonilureat janë një klasë më e vjetër, gjithashtu e lirë, e barnave që stimulojnë pankreasin të sekretojë më shumë insulinë, por mund të shkaktojnë një rënie të madhe të sheqerit në gjak dhe shtim në peshë .

Ilaçet më të reja të diabetit, si Ozempic dhe Jardiance, janë më të shtrenjta, por mund të ndihmojnë në humbjen e peshës dhe uljen e sheqerit në gjak. Insulina, e cila gjithashtu mund të jetë e shtrenjtë dhe duhet të jepet me injeksion, shpesh është efektive kur trajtimet e tjera dështojnë, thonë ekspertët. “Nëse keni problem me glukozën dhe nuk mund ta kontrolloni me dietë, stërvitje, gjumë më të mirë dhe menaxhim të stresit, mos i thoni jo ilaçeve”, thotë Spratt.