Njihet si kokoçeli, ose si lule ciani ose gjerësisht si lulekine.
Lulekina është shumë e njohur edhe në Shqipëri, madje edhe në kohën e fundit ka nisur të kultivohet edhe nga më parë-trajtimet, nëse veprojnë në tregun e bimëve medicinale.
Zakonisht në fusha shoqëron thekrën, tërshërën dhe grurin. Gjendet në zonën e Shqipërisë me lartësi mbi 500 metra mbi nivelin e detit.
Lulekina ka një ngjyrë blu të ndezur dhe mjaft të bukur, që e bën atë mjaft të kënaqshme. Ajo i përket familjes së botanikës së margaritave dhe rritet gjatë gjithë vitit.
Në Shqipëri nuk janë të paktë kultivuesit e Lulekinës. Kjo bimë kultivohet në kushte natyrore sidomos në zonën e Pogradecit dhe vazhdon në Lin, në një fshat më interesant në vend.
Kultivuesit shqiptarë arrijnë që secili të marrë një prodhim nga rreth 100 kilogramë përveç kësaj bime mjekësore në vit, nëse bëni më pas dhe tregoni duke bërë grumbulluesit me çmime nga 170-200 lekë për kilogram.
Bima e lulekinës kërkon një mirëqenie mirë, por mund të rritet edhe në kopësht apo bahçe. Bima preferon diellin në vend të hijes dhe ka nevojë për ujitje mesatare ditore.
Farat e lules mund të mbillen një gisht nën tokë dhe do të çelin pas një ose dy javësh.
Mënyrat e përdorimit të
Lulet dhe të gjitha bime mund të konsumohen të gjalla ose të gatuara. Shija e tyre është pak pikante nga e ëmbël dhe ka një ngjashmëri me lule karafilin.
Filizat e lules janë zakonisht të ngrënshme, së bashku me lulkat e vogla që shoqërohen me perime ose si zbukurim të pjatave.
Sipas kërkimeve të petalet e lules përdoren në sallatë për të shtuar një ngjyrë të bukur, por edhe në ëmbëlsira. Lulekina përdor edhe në formën e çajit.
Sepse lule janë përdorur tradicionalisht për kura të ndryshme mjekësore të mos tretjes, rregullimet e veshjeve, fshikëzat dhe mëlçitë. Lulekina përdor edhe për larjen dhe pastrimin e plagëve.
Ajo trajton gjithashtu sëmundjen e ndryshme të gojës dhe konstipacionit.
Bazuar në burimet e ajo ndihmon me trajtimin e infeksioneve dhe trajtimin e infeksioneve të syve.
Lulja e cianit ka antioksidantë dhe veti antibakteriale që bëhet në mënyrë efektive ndaj lëkurës së irritimit dhe inflamacionit. Lulja e cianit përdoret edhe në produktet e flokëve.
Petalet e luleve lëshojnë një ngjyrë të errët blu që përdoret për ngjyrosur rrobat. Ato përdoren edhe në formën e tyre për të dekoruar të ndryshme.
Vajrat e nxjerr nga luleciani përdoren për kujdesin e lëkurës. Vajrat kanë vlera anti-inflamatore për të qetësuar lëkurën.
E vërteta është që vaji i lules së kinës ka ndikim në teknikën si vaji esencial i kamomilit. Lulekinat e thata gjenden në farmacitë bujqësore si edhe në pikat e grumbullimit të bimëve medicinale.
Si të gjitha bimët rriten lëndimet, edhe lulja e cianit ka shumë përdorime të tjera si pasojë e përdorimit në mbarësimin e plehrave dhe pesticideve. Industrializimi i bujqësisë, shkatërrimi i fushave dhe kullotave janë disa prej arsyeve që vijnë nga kjo bimë nga zhdukja dalëngadalë.LANA
bubullimalana@gmail.com