SI TA ULINI KOLESTERININ

Hiperkolesterolemia (nivelet e ngritura të kolesterolit) çon në ngushtimin e lumenit të arterieve. Një substancë e ngjashme me yndyrën depozitohet në muret e arterieve, ngushton lumenin e tyre dhe prish rrjedhjen e gjakut. Nëse në të njëjtën kohë furnizimi me gjak i zemrës tek një person është i shqetësuar, ata flasin për infarkt miokardi. Nëse truri vuan - në lidhje me goditjen ishemike. Përmbajtja dhe përqendrimi i lipoproteinave në gjak varet nga ushqimi, por kjo marrëdhënie nuk është e thjeshtë dhe është e rëndësishme ta kuptojmë saktë. Nëse niveli total i kolesterolit tejkalon 200 mg% (5,2 mmol / l), ose niveli i lipoproteinës me densitet të ulët është 130 mg% (3,5 mmol / l), është e nevojshme të përmirësohet ushqimi. Rritja e niveleve të lipoproteinave në gjak ndikohet nga përmbajtja e yndyrave të ngopura në ushqim.

I vetmi burim i rëndësishëm dietik i kolesterolit janë produktet shtazore. Aftësia për të përpunuar një substancë të ngjashme me yndyrën varet nga gjinia e një personi, niveli i aktivitetit fizik, përbërësit e ushqimit etj.

Disa njerëz mund të konsumojnë shumë kolesterol me ushqim dhe në të njëjtën kohë të ruajnë nivelin e tij normal në gjak. Të tjerët e kufizojnë veten në ushqimin e kafshëve, por megjithatë, nivelet e lipoproteinave në gjak janë larg normales.

Mesatarisht, ushqimi siguron rreth 20% të kolesterolit (përveç vegjetarianëve), dhe 80% e mbetur prodhohet në mëlçi.

Përbërja e dietës ndikon drejtpërdrejt në nivelin e lipoproteinave dhe lipideve në gjak. Kolesteroli është i lartë tek ata që hanë shumë ushqime shtazore me yndyra të ngopura dhe i ulët tek ata që hanë perime, fruta dhe drithëra në dietën e tyre.

Jo vetëm përjashtimi i disa ushqimeve nga dieta, por edhe pasurimi i dietës me të tjera do të ndihmojë në normalizimin e numërimit të gjakut. Për shembull, nivelet e kolesterolit normalizohen nga flavonoidet, veçanërisht agrumet dhe qepët.

Niveli i lipoproteinës me densitet të ulët (LDL) zvogëlohet me konsumimin e fibrave të tretshme të tërshërës, fasuleve, farave të lirit, pektinave (në përbërjen e mollëve, perimeve dhe frutave të tjera), sojës.

Është e dobishme përfshirja e karotave në dietën e përditshme, ndihmon për të hequr qafe LDL-në e tepërt.

Erëzat dhe barishtet reduktojnë sasinë e LDL dhe nxisin resorbimin e pllakave aterosklerotike në enët e gjakut. Në dietën tuaj duhet të përfshini qepë, hudhër, shafran i Indisë, xhenxhefil, majdanoz,  karafil.
Vezët përmbajnë shumë kolesterol, reduktojnë konsumin e tyre në tre copë në javë. Çdo gjë e dëmshme është e përqendruar në të verdhën e vezës, kështu që gjatë gatimit, përpiquni të përdorni vetëm një të verdhë veze.
Krundet e misrit ndihmojnë në uljen e niveleve të lipoproteinave me densitet të ulët (LDL). Nutricionistët rekomandojnë që të moshuarit dhe personat që vuajnë nga sëmundjet e sistemit kardiovaskular të hanë dy lugë krunde misri.

Është vërtetuar se konsumimi i përditshëm i qumështit të skremuar ul kolesterolin në gjak dhe mëlçi. Nëse pini një litër qumësht të skremuar çdo ditë për një muaj, atëherë sasia e kolesterolit do të ulet me 8-10%.
Qymyri i aktivizuar ndërvepron mirë me molekulat e kolesterolit dhe i largon ato nga trupi. Nëse merrni 4-6 tableta me qymyr aktiv në ditë për një muaj, atëherë ekziston mundësia për të reduktuar sasinë e lipoproteinës me densitet të ulët në gjak deri në 40%.
Vitamina E, acidi nikotinik dhe preparatet e kalciumit ndihmojnë në uljen e sasisë së kolesterolit të keq në gjakun e çdo personi.
Pluhuri Laminaria është shumë i dobishëm në aterosklerozën dhe hipertensionin. Ndihmon në uljen e niveleve të lipoproteinave me densitet të ulët. Mund të merrni një lugë çaji pluhur 3-4 herë në ditë.

Për të rikthyer në normalitet numërimin e gjakut, është e dobishme për pacientët me hipertension dhe pacientët me sëmundje kardiovaskulare të përdorin vaj ulliri. Vaj ulliri qind për qind, edhe gjatë trajtimit termik, nuk formon substanca kancerogjene.
Vitamina C rrit nivelin e lipoproteinave me densitet të lartë dhe konverton lipoproteinat me densitet të ulët në acide biliare. Marrja ditore e një gram acidi askorbik ul nivelin e lipoproteinës me densitet të ulët me 8-10%.

Fibrat e tretshme dietike ulin nivelin e kolesterolit të keq. Ata lidhin acidet biliare në zorrë dhe pengojnë rithithjen e tyre. Burime të mira të fibrave dietike janë elbi i tërshërës dhe perla, krundet, bishtajore, tofu, arrat e sojës dhe frutat e pasura me pektinë si mollët, dardhat, agrumet.

Një nga mënyrat më të mira për të rritur nivelet mbrojtëse të lipoproteinave me densitet të lartë është përmes stërvitjes. Aktivitetet sportive pastrojnë gjakun dhe nuk lejojnë që yndyrnat të mbeten në të. Studimet kanë treguar se vrapimi i rregullt ndihmon në pastrimin e trupit nga yndyra 75% më shpejt.

1- Prisni yndyrën e dukshme nga mishi i kafshëve dhe shpendëve përpara gatimit.

2- Hiqni lëkurën nga shpendët përpara se ta gatuani.

3-Ftoheni lëngjet dhe supat nga mishi dhe më pas hiqni yndyrat e ngurtësuara nga sipërfaqja.

4- Mos i gatuani perimet së bashku me mishin, pasi thithin yndyrën.

5-Ulni me 30% sasinë e yndyrës në receta.

6-Zëvendësoni qumështin e plotë me qumësht të skremuar ose me pak yndyrë.

7-Zëvendësoni kosin e yndyrshëm me një produkt të ngjashëm me përmbajtje më të ulët yndyre.

8- Gatuani ushqimet në enë gatimi që nuk ngjiten, kjo do të ndihmojë në uljen e sasisë së yndyrës në gatim.

9-Mos shtoni qumësht lope, margarinë në gatimet e orizit, makaronave apo pure patatesh.

10- Shmangni zëvendësuesit e kremrave jo të qumështit. Ato përmbajnë acide yndyrore të ngopura të vajit të palmës dhe kokosit.