Rigon vjen nga fjala "oros" dhe "ganos" që do të thotë shkëlqim. Është bima që i jep shkëlqim malit.
Është një bimë, dhuratë e natyrës, e përdorur qoftë në gatim, qoftë terapeutike. Nga grekët dhe romakët e lashtë konsiderohej simbol i lumturisë dhe për këtë arsye kurorat që bënin në dasma përmbanin edhe degëza rigon të freskët.
Bima aromatike që gjendet kryesisht në Mesdheun lindor është një avokat për shëndetin tonë, sepse është një nga antioksidantët më të fuqishëm natyrorë. Rigoni ka 12 herë aktivitet antioksidues më të fortë se një portokall, 30 herë më shumë se një patate dhe 42 herë më shumë se një mollë.
Ka një efekt të fortë analgjezik . Që nga kohët e lashta është përdorur si ilaç për helmimet, spazmat dhe ënjtjet dhe si zierje kundër dhimbjeve të stomakut.
Hulumtimet moderne vërtetojnë se është antispazmatik, lehtëson dhimbjet e muskujve, është i mirë për reumatizmën dhe lufton dismenorrenë. Vaji esencial i rigonit, i njohur edhe si vaji i rigonit, lufton në mënyrë efektive, me aplikim lokal, dhimbjen e dhëmbit.
Vaji esencial i rigonit duket se funksionon edhe kundër kancerit. Për shembull, në kancerin e zorrës së trashë. Karvakroli, i cili është një nga përbërësit kryesorë të rigonit, mendohet se mbron nga kanceri i zorrës së trashë. Duket se ka efekte të dobishme si për leuçeminë ashtu edhe për kancerin e gjirit, sipas hulumtimeve të bëra në Indi dhe Brazil.
Kërkimet mbi rigonin dhe aktivitetin e tij kundër kancerit filluan në vitin 2007, kur shkencëtarët marokenë zbuluan se rigoni dhe vaji esencial i tij kanë aktivitet anti-mutagjen. Kjo do të thotë se rigoni nuk i lejon qelizat të ndryshojnë.
Një studim tregoi se te minjtë që iu dha ilaçi metotreksat, karvakroli ndihmoi në mbrojtjen e veshkave të tyre të ndjeshme nga toksiciteti i ilaçit.
Metotreksati është një ilaç shumë toksik që përdoret shpesh për të trajtuar, ndër të tjera, kancerin dhe artritin reumatoid. Është mbresëlënëse që grekët e lashtë përdornin vajin e rigonit si një kundërhelm ndaj helmit.
***Oregano: çfarë duhet të dimë për erëzën aromatike
E spërkasim mbi sallatat, mishin, salcat tona dhe jep aromë dhe shijen e tij karakteristike. Përveç këtyre, megjithatë, për çfarë arsye të tjera duhet ta përdorim dhe si mund ta kemi rigonin tonë të freskët.
Rigoni është një bimë aromatike barishtore, shumëvjeçare dhe shkurre e Mesdheut dhe Azisë Qendrore. Lulet e saj kanë ngjyrë të bardhë-vjollcë dhe lulëzojnë nga qershori kryesisht deri në gusht në varësi të rajonit. Shitet edhe me emrat riano, rouvano, rigon i egër, rouano dhe rigon i egër.
Është bari që e përdorim shpesh në gatim në salca, supa, peshk, mish, byrekë etj., ndërkohë që ka shumë veti medicinale, me vajin esencial (vaji i rigonit), në fakt që përdoret për dhimbjen e dhëmbëve.
Si na sjell dobi?
Rigoni ka veti stimuluese ndaj rekomandohet për personat që vuajnë nga lodhja . Rekomandohet edhe për vajzat e reja pasi lehtëson fillimin e menstruacioneve .
Stimulon sistemin tretës , lehtëson tretjen dhe qetëson sistemin nervor.
Është një barishte diuretike .
Përdoret në rastet e reumatizmit akut dhe kronik dhe ka veti antioksiduese për shkak të përqendrimeve të tij në timol dhe karvakrol.
Infuzioni i rigonit ndihmon me hipertensionin dhe arteriosklerozën.
Si mund ta përdorni
Përgatitja e infuzionit: zieni një filxhan ujë dhe më pas, pasi të vlojë, shtoni një lugë gjelle barishte. Lëreni për 10 minuta, kullojeni dhe pijeni.
Përgatitja e një infuzioni të koncentruar për gargarë: procedurën e mësipërme e bëjmë me një raport 50-60 gram rigon në 1 litër ujë. Me infuzion mund të bëjmë gargarë për të luftuar ulcerat dhe inflamacionin e zgavrës së gojës dhe bajameve.
Duke thithur pluhurin e rigonit ne shkaktojmë teshtitje e cila ndihmon në pastrimin e sistemit tonë të frymëmarrjes dhe veçanërisht mushkërive.
Ruajeni në një vend të freskët dhe të errët dhe mbani në mend se në përgjithësi është një barishte e sigurt pa efekte anësore.
Si të kujdeseni për bimën tuaj
Nëse vendosni të mbillni rigon në shtëpinë tuaj dhe të keni gjithmonë të freskët për ushqim, duhet të dini se ai ka një lartësi prej 20-80 cm.Rritet në toka alkaline, si dhe në ato të thata dhe gurore. Ka nevojë për shumë diell, por përshtatet edhe me kushtet gjysmëhije. Është rezistent ndaj temperaturave të ambientit nga 0 deri në 35 gradë.
Rigoni në dimër ka nevojë për ujitje çdo 10 deri në 15 ditë, ndërsa në verë ka nevojë për ujitje dy herë në javë. Plehërimi me pleh organik për bimët aromatike nevojitet një herë në muaj në pranverë dhe vjeshtë. Gjithashtu, është e nevojshme të krasitni degët e vjetra dhe të thata dhe të rinovoni gjethet për të krijuar një pamje kompakte.
Rigoni është një nga bimët që nuk sulmohet lehtë nga armiqtë dhe sëmundjet. Ka nevojë për vëmendje sepse ka nevojë për shumë diell dhe kullim shumë të mirë. Nëse vëreni ndonjë simptomë në bimë, do të ishte mirë të kontaktoni një agronom specialist.
bubullimalana@gmail.com