Gështenjat kundër kolesterolit janë të mira për zemrën, gastrointestinale përmbajnë shumë vitamina dhe minerale

Gështenja quhet edhe "pema e bukës". Fruti i bukës është një pemë tropikale dhe e ka origjinën nga Oqeania dhe "rrënjët" e saj janë të thella në lashtësi, siç dëshmohet nga gjetjet e ndryshme të Epokës së Bronzit.Gështenjat janë një ushqim i rëndësishëm për shumë kultura, veçanërisht ato të Kinës, Koresë, Japonisë, Amerikës së Veriut dhe Mesdheut, dhe janë rritur për më shumë se 6,000 vjet në Kinë dhe 3,000 vjet në Evropë.

Gështenjat duhet të jenë në një lartësi mbi 250 metra dhe të mos lulëzojnë në lartësi më të ulëta. Pema lulëzon në pranverë dhe gështenjat piqen nga fillimi i shtatorit deri në fund të nëntorit, në varësi të kushteve dhe shumëllojshmërisë. Çdo pemë mund të japë 30-50 kg gështenja. Rendimenti maksimal konsiderohet të jetë 50-60 vjeç. Frutat e gështenjave gjenden në një guaskë druri që ka gjemba nga jashtë dhe hapet kur piqen frutat. Në varësi të specieve, ka 2-3 fruta në guaskë dhe vetëm një në speciet e tjera. Madhësia e gështenjës ka të bëjë me lagështinë, larminë dhe strukturën e tokës.

Vlera ushqyese

Gështenjat janë një ushqim shumë ushqyes, i cili kur konsumohet në moderim mund të ofrojë vetëm përfitime shëndetësore. Ato kanë disa kalori (370 për 100 gram), përmbajnë 48% ujë, shumë minerale, ndërsa janë një burim i mirë i proteinave (përmbajnë aminoacide esenciale që nuk sintetizohen nga trupi) dhe karbohidrate (45%, kryesisht në formë të niseshtës). Gështenjat përmbajnë një sasi të mjaftueshme të proteinave, vlera biologjike e së cilës është e barabartë me atë të proteinave të vezëve dhe asimilohet lehtë nga trupi. Ndryshe nga frutat e tjera, gështenjat përmbajnë më pak yndyrë, ndërsa në të njëjtën kohë janë të pasura me minerale, vitamina dhe lëndë ushqyese.

Vlera ushqyese (për 100 gr)

Energjia: 213 Kcal 
Karbohidratet: 45.5 gr
Proteina: 2.4 gr 
Yndyrë, gjithsej: 2.3 gr Të 
ngopura: 0.4 
gr Të
pangopura: 0.8 gr Poli të pangopura: 0.9 gr 
Ω-3: 95 mg
Ω-6: 798 mg
Fibra dietike: 8.1 gr 
Kolesterol: 0 mg

Shtë një burim i mirë i acideve yndyrore të pangopura, të tilla si acidi oleik dhe palmitoleik, të cilat ndihmojnë në uljen e kolesterolit të  keq (LDL) dhe rritjen e kolesterolit të mirë (HDL). Dieta mesdhetare, e pasur me fibra dietike, e  cila ndihmon traktin gastrointestinal, acidet yndyrore të pangopura, acidet yndyrore omega-3 dhe antioksidantët, mund të parandalojë sëmundjet e zemrës dhe arterieve, duke përmirësuar profilin e lipideve. Gështenjat janë të njohura për kontributin e tyre në funksionimin e duhur të zorrëve, si zëvendësim i drithërave. 

Për sa i përket mineraleve, gështenjat ende nuk mbeten prapa pasi  kanë një përmbajtje të mirë të kalciumit (për transmetimin e impulseve nervore dhe forcimin e eshtrave dhe dhëmbëve), magnez (vetitë kundër depresionit dhe thelbësore për shëndetin e flokëve), fosfor (për kockat dhe vizion), hekur, natrium dhe kalium . Sa i përket kaliumit, në fakt, përmbajtja e tyre është mjaft e lartë, duke arritur 518 mcg për 100 gram. Kaliumi kompenson veprimin hipertensiv të natriumit, ul rrahjet e zemrës, por edhe presionin, hekuri parandalon shfaqjen e anemisë mikrocitare dhe magnezi dhe fosfori janë minerale të rëndësishme për metabolizmin e kockave.

Përveç kësaj, gështenjat përmbajnë vitamina B1 dhe B2, të nevojshme për shndërrimin e ushqimit në energji dhe për funksionimin e duhur të sistemit nervor, si dhe vitaminë C (forcon sistemin imunitar) dhe acid folik (të nevojshëm për prodhimin e gjakut të kuq qelizat). 

Gështenja, e papërpunuar ose e pjekur, është një ushqim i plotë, ideal për fëmijët në zhvillim, për ata që shërohen nga sëmundje të ndryshme, si diarreja e rëndë, si dhe për atletët. Edhe pse gështenjat klasifikohen si arra, pjesa e ngrënshme e frutave është e butë dhe karakterizohet nga një përmbajtje e lartë niseshteje, dyfishi i patateve, që duken më shumë si drithëra sesa arra.